HALLOWEEN – CADILAR BAYRAMI
Cadılar Bayramı, adı bizi korkutabilir ancak bu bayram her yıl 31 Ekim’de kutlanan ve gelenekselleşen bir etkinlik haline gelmiştir. Kıyafetler, şekerler derken bu Cadılar Bayramı’nın kökeni ve nedeni düşündüm ve araştırdım? Halloween’in kökeni, Keltlerin eski bir festivali olan Samhain‘e dayanır. Peki bu Keltler kimlerdir. Keltler, Avrupa’nın eski halklarından biridir. Yaklaşık iki binden fazla yıl önce yaşamışlardır. Keltler çok geniş bir bölgede bulunuyordu: bugünkü Fransa, İrlanda, İngiltere, İspanya, Almanya ve hatta Türkiye’nin bazı bölgelerinde (özellikle Galatlar olarak) yaşamışlardır. Samhain gecesi, eski Kelt halkının yeni yıl kutlamasıdır. Kelt takvimine göre yılın son günü 31 Ekim’di. Bu gece, hasat mevsiminin bitişini ve kışın başlangıcını simgeliyordu. Ve Keltler, Samhain gecesinde ölülerin ruhlarının dünyaya geri döndüğüne inanırlardı. Bu yüzden insanlar evlerinin önüne yemekler bırakır, ateş yakar ve kötü ruhları korkutmak için maskeler takarlardı. Bu inanç, insanları kötü ruhlardan korumak için kostümler giymek ve büyük ateşler yakmak gibi aktivitelere yönlendirdi. Ve günümüze kadar biraz değişik olsa da geldi. Eğlenceli olan bu bayram bazen sadece Hristiyan ülkelerinde değil birçok ülkede kutlanmaya başladı.
Yine tarihe dönersek Hristiyanlık Avrupa’da yayılmaya başladığında, 31 Ekim, All Hallows’ Eve (Azizler Günü Arifesi) olarak anılmaya başlandı. 1 Kasım’da kutlanan Azizler Günü ile birleşerek, zamanla Halloween ismini aldı. Halloween bugünkü modern formuna, Hristiyanlık ve eski Kelt inançlarının bir araya gelmesiyle evrildi.
Ama biraz da gülümseten özelliklerine bakalım;
1. Balkabağı aslında İrlanda’da yoktu!
İlk “Jack-o’-lantern” (yani oyulmuş korkunç yüzlü fenerler) balkabağıyla değil, şalgamla yapılırdı!
İrlandalı göçmenler Amerika’ya gidince orada balkabağını keşfettiler ve “şalgam yerine bu daha iyi!” dediler. O yüzden artık herkes balkabağı kullanıyor.
2. Ruhlar için yiyecek bırakmak bazen ters tepermiş!
Keltler, ruhlar mutlu olsun diye evlerinin önüne yiyecek bırakırmış. Ama bazı köylüler bu fırsatı kullanıp komşularının yiyeceklerini çalarmış ve “ruhlar aldı!” diye bahane edermiş.
3. Kostüm giymenin nedeni moda değil, korkuymuş!
Bugün kostüm giymek eğlenceli bir gelenek, ama Keltler zamanında insanlar ruhlar kendilerini tanımasın diye kılık değiştirirmiş. Yani aslında “ruh kamuflajı” yapıyorlardı!
4. Cadı sembolü neden süpürgeyle?
Orta Çağ’da bazı kadınlar bayram zamanı süpürgelerine binip zıplar ve bu sayede iyi hasat dilerlermiş. İnsanlar bunu “uçuyorlar!” sanmış. İşte bu yüzden cadı = süpürge efsanesi başlamış.
